Wyspę Ile de la Cite, położoną w centralnej części Paryża, można bez obaw nazwać kolebką tego miasta. Pierwotnie była zamieszkiwana przez plemię galijskie, a później miasto wybudowali tu namiestnicy rzymscy. Właściwa historia tutejszej osady, związanej bezpośrednio z dzisiejszą stolicą Francji, zaczęła się jednak w V wieku, kiedy to Chidelbert, następca Chlodwiga, wybudował na wyspie świątynię chrześcijańską. Do X wieku znaczenie sekwańskiej wyspy ponownie zmalało, jednak za sprawą Kapetyngów wzniesiono tu okazały pałac królewski. On i katedra (wtórna wobec pierwotnej, słynna Katedra Notre Dame) stanowiły wówczas, a także stanowią obecnie, główne elementy zabudowy tego obszaru. Pałac stracił jednakże swój królewski charakter już pod koniec XIV wieku, kiedy przestał być siedzibą monarszą. Gmach ten był wykorzystywany odtąd wyłącznie jako Pałac Sprawiedliwości, czyli siedziba władz sądowniczych. Charakter tego budynku został zachowany przez wszystkie kolejne wieki. Obecnie w gmachu tym także mają swoje siedziby ważne placówki sądownicze, w tym: sąd cywilny najwyższej instancji, Sąd Kasacyjny, Sąd Apelacyjny i paryski Sąd Okręgowy.
Wyjątkowość Pałacu
Choć znakomita część Pałacu, którą można dzisiaj podziwiać i która służy celom praktycznym, to efekt rekonstrukcji z XVIII wieku i późniejszych prac budowlanych, całość prezentuje się naprawdę imponująco. Najstarsze części gmachu Pałacu Sprawiedliwości, czyli Conciergerie i Sainte-Chapelle, pamiętają czasy, w których cały budynek został wzniesiony po raz pierwszy, czyli koniec wieku X. Współcześnie wchodzą w skład odbudowanego Pałacu Sprawiedliwości. Sciślej rzecz ujmując, całkowicie oryginalnymi elementami Concergerie są wieże: Srebrna (niegdyś pełniąca funkcje skarbca), Cezara i Tortur. Określenie ostatniej wieży najlepiej informuje o tym, jaką funkcję pełniły gmachy niemal całego pałacu przez większą część swojej historii. Porzucony przez monarchów, pałac zaczął pełnić funkcje więzienne, a zróżnicowanie jego wnętrz pozwoliło na aranżowanie różnego rodzaju cel – przyporządkowanie danego więźnia do konkretnego typu celi zależało między innymi od jego statusu majątkowego. Podczas gdy najbiedniejsi otrzymywali skrajnie złe warunki, skazani dostojnicy mogli liczyć na wiele wygód. Sporego znaczenia budynek nabrał zwłaszcza w czasach Wielkiej Rewolucji Francuskiej, kiedy to pod sąd trafiały masy ludzi, nie wyłączając najwyższych kręgów arystokracji. Do dnia dzisiejszego można zwiedzać tu na przykład odrestaurowaną celę, w której ostatnie chwile życia spędziła królowa Maria Antonina. Te krwawe czasy w historii Francji upamiętnia tu ekspozycja, upamiętniająca wszystkich, którzy w Concergerie czekali na ścięcie na gilotynie.
Gratki dla turystów
Oczywiście z uwagi na czas powstania, Concergerie prezentuje bardzo urokliwy styl gotycki. Podziwiać można tu przestronne wnętrza, korytarze i sale, bogate w smukłe kolumny i krzyżowe sklepienia. Znajduje się tu między innymi największa zachowana w Europie, oryginalna gotycka sala, która swego czasu służyła za jadalnię dla królewskiej gwardii, zaś XVIII-wiecznym rewolucjonistom za Trybunał Rewolucyjny. Interesującym zabytkiem przeszłości jest także tutejsza Wieża Zegarowa, zdobna w liczne, symboliczne rzeźbienia – co ciekawe, wśród nich znajdują się polski Orzeł Biały i litewska Pogoń. Najstarsze i najcenniejsze z historycznego punktu widzenia części Pałacu Sprawiedliwości to od 1914 roku obiekty o charakterze muzealnym i wyróżniają się na tle wciąż wykorzystywanych praktycznie przestrzeni Pałacu.